وقایع یکم دی 1290/10/1 شمسی(2 محرم 1330 قمری) روز شنبه

پایان جنگ چهارروزه و خاتمه نبرد مجاهدان به رهبری امیر حشمت نیساری در تبریز. امیر حشمت به توصیه ثقه الاسلام وامان اله میرزا نایب الحکومه آذربایجان از تبریز خارج شده و به همراه جمعی از مجاهدین تن به ترک شهر و مهاجرت داده و راهی استانبول می شوند و پس از این ماجرا قوای کمکی روس سررسیده کشتار و اعدام ها با یاری صمدخان شجاع الدوله در تبریز شروع می شود. امیر حشمت برای آگاهی دادن به مجاهدان ارومیه به محض رسیدن به سلماس از آنجا به اجلال الملک حاکم ارومیه تلفن کرده و اوضاع را به آنها نیز اطلاع می دهد.

1300/10/1 شمسی (22 ربیع الثانی 1340 قمری 1922 میلادی)روز پنجشنبه

کشته شدن امیرارشد (سامخان). پس از فتح شکریازی توسط قوای دولتی به رهبری سامخان (امیرارشد قره داغی) قشون دولتی به قصد فتح سلماس و عقب راندن قوای سیمتکو شروع به پیشروی می کند؛ اما در اول شروع عملیات امیرارشد به تیر خفا کشته می شود. سوار چریک بلافاصله به هم خورده و دست به فرار می زنند. قوای ژاندارمری هر چه تلاش به مقاومت می کند نتیجه ای حاصل نمی شود. پیشروی متوقف شده و اجبارا به طرف خوی عقب نشینی می کنند. جنازه امیر بعدا به تبریز جهت تشییع حمل می گردد. گویا کشته شدن سامخان نیز جزو تسویه حساب های عناصر بانفوذ توسط رضاشاه بوده است.

1324/10/1 شمسی روز شنبه

سرهنگ زنگنه سرگرد نوربخش و سرگرد بهاروند از عناصر سرکوب در ارومیه پس از قتل و کشتار زیاد مردم و فدائیان به دست فداییان فرقه دموکراتیک دستگیر و تیپ چهار ارومیه به دست قوای فرقه دموکرات تسخیر می شود. در این ماموریت رهبری فدائیان در ارومیه با آقایان آزادوطن، کامکار، وهاب زاده و محمد تمدن بوده است.

1325/10/1 شمسی روز یکشنبه

سرهنگ زنگنه در راس نیروی مهاجم ارتش پهلوی ارومیه را به اشغال درآورده و شروع به کشتار فدائیان می کند.

1377/10/1 شمسی روز جمعه

درگذشت پروفسور دکتر محمدتقی زهتابی تاریخ نویس، شاعر و ادیب بزرگ آذربایجان در سن 75 سالگی در زادگاه خود(تولد آذر 1302 شمسی در شبستر)

برگرفته از اثر اسفندیار حاجیلو