جامعه ما حداقل در دو قرن اخیر از لحاظ جامعه شناسی و تاریخی تجربه خاصی به دست آورده است.
جامعه ما در هر دهه یک بحران از انواع قحطی، جنگ، جنبش‌های اجتماعی و سیاسی، انقلاب، بحران بیماری (وبا، طاعون و...)، خشکسالی، فقر، تهاجم کشورهای همسایه و هر آنچه با ادبیات بحران و بحران اجتماعی و سیاسی معنا می‌شود را تجربه کرده است و این تجربه ریشه کاملا تاریخی دارد.
محمد بهرامی در یادداشتی به این موضوع پرداخته است. در این یادداشت می‌خوانیم، در شرایط تاریخی همیشه دولت‌ها به معنای واقعی حامی مردم نبودند و به دنبال مسائلی مانند احتکار کالاهای مورد نیاز مردم بودند. دقیقا در آغاز شیوع کرونا نیز احتکار ماسک، ضدعفونی کننده‌ها، شوینده‌ها، لوازم بهداشتی و... تجربه کردیم که با مداخله قضایی و آگاهی‌سازی رسانه ها بخشی از این مشکل حل شد. دقیقا نشانگر این است که جامعه به برنامه های دولت در توسعه و اقدامات اطلاع‌رسانی شده بی‌اعتماد است.
ریشه این بی‌اعتمادی نیز در تجربه‌های تاریخی متوالی و متعدد است. همیشه نیز این سیکل تکرار می‌شود. اعلام کردند رعایت پروتکل‌های بهداشتی مانند استفاده از ضدعفونی کننده‌ها و ماسک برای حفظ سلامتی خودتان است، اما تا زمانی که اجباری نشد کمتر رعایت می‌شد. بسیاری به عنوان مثال از زمانی که به صورت جدی و با جریمه و ممنوعیت ورود به اتوبوس، مترو و اماکن عمومی روبه‌رو نشدند پروتکل‌ها را رعایت نمی‌کردند. همیشه حمایت‌های دولت به معنای واقعی از مردم درگیر بحران کمتر وجود داشته است.
مواجهه جامعه ایرانی با کرونا یک درسی دارد که همیشه متاسفانه به‌رغم این تجربه‌ها می‌بینیم، پذیرش واقعیت حفظ سلامت خود، خانواده، دوستان و اقوام و جامعه‌ای که نسبت به آن مسئولیت داریم، مهم نیست. نسبت به سرنوشت و سلامتی‌مان بی‌تفاوت هستیم. بی‌تفاوتی که در بسیاری از رفتارهای پرخطر وجود دارد مثل مصرف موادمخدر، مشروبات الکلی، موادمحرک رفتارهای پرخطر جنسی خــارج از خانــواده، رانندگی پرخطر و... نشانگر این است که انسان نسبت به سلامتی و حفظ حیات خود توجه ندارد. ریشه این بی‌تفاوتی را باید جای دیگری جست‌وجو کرد. هم به لحاظ حقوق اجتماعی و انسانی و حتی شرعی تردد مبتلایان به کرونا نباید راحت باشد چرا که نمی‌توانیم نسبت به سرنوشت هم نوع خودمان بی‌تفاوت باشیم. دو سه سال پیش بررسی درباره نشاط اجتماعی 148 کشور جهان انجام شده است ایران در رتبه 132 قرار داشت. اگر افراد از وضعیت رفاهی مطلوب توسعه یافته و طبق مرفه قطعا به دلیل داشته ها و موقعیت بالایی که دارد از سرمایه خود مراقبت می‌کند. ولی افرادی که آسیب پذیرند هزاران درد، رنج، بیماری، فقر، نابرابری اجتماعی و تبعیض را تجربه کردند قطعا مواجه شدن با یک بیماری خیلی سخت نیست. می‌گویند: «ما همه چیز این زندگی را تجربه کردیم، حالا کرونا را هم تجربه می کنیم! من سلامت بمانم تا فقر را تحمل کنم؟» در ادبیات عامه این موضوع لمس می‌شود. چون نسبت به هم نوع خودمان بی‌تفاوت هستیم و حقوق شهروندی برای خیلی‌ها فاقد معنی و اولویت است.
درد و رنج و حتی مرگ دیگران برایمان اولویتی ندارد که نسبت به کرونا حساسیت به خرج دهیم، کرونا نسبت به شیوع بسیار بالایی دارد، جامعه معنا پیدا می‌کند. در این شرایط میزان مسئولیت پذیری، تعهد اجتماعی و توجه تام به حقوق شهروندی معنا پیدا می‌کند.
کد خبرنگار: 983127
انتهای پیام/ |
