دکتر احد نویدی/ در سال هاي اخير برخي از جامعه شناسان به يك آسيب اجتماعي اشاره كرده‌اند شايد بتوان آن را «خودخوارانگاري ملّي» نام نهاد.
اين پديده در حال فراگير شدن است و همه صنوف و گروه‌ها (دانشگاهيان، دانشجويان، معلمان و دانش‌آموزان، كارگران و كارفرمايان) در معرض خطر آن قرار دارند. در اينجا اجمالاً به مصاديق و نشانه‌هاي اين بيماري واگيردار اشاره مي‌شود.
شايد بتوان گفت اين اختلال با مَثَل"مرغ همسايه غاز است" مترادف است. يعني، برخي از ما ايرانيان خيال مي‌كنيم مرغ همسايه غاز است و خودآگاهانه يا اغلب به طور ناخودآگاه، به برجسته كردن ضعف‌ها و كاستي‌هاي خود مي‌پردازيم. براي نمونه، همين مواجهه با بحران كرونا را در نظر بگيريد.
در شبكه‌هاي اجتماعي، به وفور، ديده مي‌شود كه هر كاري كه در كشورهاي ديگر انجام مي‌شود مطلوب و بي عيب تلقي شده و ارزنده سازي مي‌شود. برعكس، هر كاري كه در داخل كشور در حوزه‌هاي مختلف، از جمله در آموزش و پرورش انجام شده يا مي‌شود، ناارزنده سازي مي‌شود.
وقتي رسانه ها تجارب ساير كشورها را منتشر مي‌كنند و به‌طور ضمني خواستار بازگشايي مدارس مي‌شوند و يا بر ضرورت برگزاري آزمون حضوري تأكيد مي‌كند، يك عده فرياد مي‌زنند: "مگر اينجا اروپا يا ژاپن و چين و كره جنوبي است؟ آنها به جان انسان‌ها ارزش قايل هستند و حتماً شرايط رعايت پروتكل‌هاي بهداشتي را فراهم كرده‌اند؛ مدارس آنها با ما متفاوت است؛ كلاس‌هاي آنها مثل ما هلفدوني نيست؛ آموزش و پرورش ما با آنها قابل مقايسه نيست؛ در آموزش و پرورش ما هيچ‌كاري انجام نشده است. در كشور ما به جان انسان‌ها ارزش قايل نيستند. اصلا با بسته شدن مدرسه چيزي از دست نمي‌دهيم. مگر مدرسه چه چيزي به بچه‌ها ياد مي‌دهد؟…".
اين واكنش‌ها در فضاي مجازي و محافل ديگر از يك فاجعه ملي حكايت مي‌كند و آن «ضعف شديد سرمايه اجتماعي» است. بدون ترديد در تضعيف سرمايه اجتماعي، متهم رديف اول، حاكمان سياسي و مقامات هستند كه نتوانسته‌اند به حكمراني مطلوب نزديك شوند ولي، ما به عنوان مردم هم چندان بي‌تقصير نيستيم.
بنابراين، شايسته است به ضعف‌هاي بنيادين خودمان بيشتر دقت كنيم و از نقد خود به عنوان شهروند بپردازيم. يك سوزن به خود بزنيم و يك جوالدوز به حاكمان. حاكمان شاخة همان درختي هستند كه ريشه‌‌هايش را آحاد جامعه تشكيل مي‌دهند.
شواهد نشان مي‌دهند بسياري از شهروندانمان به «خودخوارانگاري» مبتلا شده‌اند. جاي تأسف است گاهي كلام معطوف به خودخوارانگاري از زبان برخي از مدرسان دانشگاه، معلمان و همكاران فرهنگي جاري مي‌شود. در حالي كه انتظار مي‌رود همين گروه‌ها با خودخوارانگاري ملّي مبارزه كنند.
انتهای پیام/ |
