شيوع مجدد بيماري کرونا باعث شد موضوع استفاده از ماسک براي پيشگيري از انتقال بيماري، بيش از پيش براي همگان نمايان شود. با اين حال، هنوز عده‌اي از مردم به اهميت ماسک پي نبرده‌اند. بعد از توفيق نسبي در مديريت طغيان و اپيدمي بيماري کوويد‌19 در ايران و ورود به فاز بازگشايي مشاغل، صنوف و اماکن که مرحله فاصله‌گذاري هوشمند نام گرفت، عملا با نوعي عادي‌پنداري شرايط و کاهش مراعات بهداشت فردي و عمومي در مناطق مختلف روبه‌رو شد، موضوعي که طبيعتا با توجه به عدم‌مهار کامل و حذف بيماري مذکور و ماهيت سريع‌الانتشار و سريع‌الانتقال آن عملا از ميانه خرداد 99 خود را به صورت افزايش تدريجي ضريب بازتوليد ويروس در جامعه و صعودي شدن نمودار موارد ابتلاي روزانه نشان داد.

*ناقلان ويروس کرونا

سازمان بهداشت جهاني گزارش‌هايي مربوط به انتقال ويروس کوويد‌19 ارائه کرده و شواهد موجود در مورد انتقال از افراد داراي علامت، افراد داراي پيش از بروز علامت و افراد بدون علامت اما آلوده به کوويد 19 ياد کرده است.

شواهد موجود نشان مي‌دهد که اين بيماري، از همه اين افراد و البته بيشتر توسط موارد داراي علامت، منتقل مي‌شود. به گزارش مهر، دوره نهفتگي يا کمون براي کوويد 19 به طور متوسط بين پنج تا هفت روز است، اما مي‌تواند تا 14 روز هم طولاني شود. در اين دوره که به آن دوره قبل از علامت داشتن هم مي‌گويند، افراد آلوده مي‌توانند ناقل بوده و ويروس را به ديگران منتقل کنند در حالي که بازشناسي اين افراد بسيار دشوار به نظر مي‌رسد و يافته‌هاي پژوهشي حاکي‌ است تست مولکولي برخي افراد پس از یک تا سه روز از مواجهه با ويروس کوويد 19 و قبل از بروز علائم، مي‌تواند مثبت باشد. بنابراين، اين امکان وجود دارد که افراد آلوده به کرونا بتوانند ويروس را حتي قبل از بروز علائم منتقل کنند. انتقال ويروس از فردي که علامتي ندارد نيز از طريق قطرات تنفسي يا از طريق لمس اشيا يا سطح آلوده به ويروس صورت خواهد گرفت.

*اهميت استفاده همگاني از ماسک

بديهي است کماکان راه‌هاي اصلي پيشگيري از ابتلا به کرونا؛ بهداشت دست‌ها از طريق شستن مکرر دست‌ها با آب و صابون يا ضدعفوني کردن دست‌ها با محلول‌هاي ضدعفوني‌کننده با پايه الکلي، فاصله‌گذاري فيزيکي (حداقل يک متر در فضاي باز و دو متر در فضاي بسته) و استفاده از ماسک (شامل انواع ماسک ساده پارچه‌اي يا ماسک جراحي) خواهد بود. استفاده همگاني از ماسک در اين مرحله يکي از اقدامات مهم پيشگيرانه‌اي است که مي‌تواند شيوع برخي بيماري‌هاي ويروسي تنفسي از جمله کوويد 19 را محدود نمايد. استفاده از ماسک به تنهايي براي تامين سطح مناسبي از محافظت، کافي نيست و ساير اقدامات نيز بايد در کنار آن اتخاذ شود، لکن همه مطالعات انجام شده حاکي است استفاده از ماسک حداقل 40 درصد و در کنار ساير تمهيدات تا 95 درصد موارد جديد ابتلا به اين بيماري خواهد کاست چنانکه برآوردهاي محققان نشان مي‌دهد اگر تنها نيمي از جمعيت از ماسک استفاده نمايند، بزودي نرخ بازتوليد ويروس به يک و حتي کمتر از يک نزديک شده و جامعه از وضعيت اپيدمي خارج شده و حتي به تدريج به مهار بيماري نزديک مي‌شود.

مطالعات مربوط به بيماري‌هاي شبيه آنفلوآنزا و کروناويروس‌هاي انساني شواهدي را نشان مي‌دهد استفاده از ماسک حتي ماسک‌هاي پارچه‌اي ساده مي‌تواند از انتشار قطرات عفوني از يک فرد آلوده به شخص ديگر و آلودگي احتمالي محيط توسط اين قطرات تا حد زيادي جلوگيري کند. استفاده از ماسک توسط افراد سالم در تماس با بيمار در خانه نيز مي‌تواند به عنوان اقدامي پيشگيرانه مفيد باشد.

*ماسک لازم است اما کافي نيست

استفاده از ماسک در سطح جامعه اگر با ناديده گرفتن ساير اقدامات اساسي مانند رعايت بهداشت دست‌ها و رعايت فاصله فيزيکي و پرهيز از حضور در تجمعات غيرضروري، باعث ايجاد احساس امنيت کاذب شود قاعدتاً اثربخشي بهينه و مورد انتظار در پيشگيري از انتقال و شيوع بيماري را لزوماً نخواهد داشت. از ابتداي شيوع ويروس کروناي جديد در جهان، مباحث مختلفي در زمينه آن مطرح شد که به مرور تغيير پيدا کرد، اين موضوع در حوزه علوم تجربي از جمله طبابت و سلامت موضوع غريبي نيست. دانش تجربي حاصل انباشت تجارب و البته ابطال و تغيير و تحول مکرر گزاره‌ها و انگاره‌هاي علمي قبلي است.

ويروس کرونا و بيماري ناشي از آن يک بيماري نوپديد محسوب مي‌شود و دانش بشر پس از گذشت چند ماه از شيوع آن، متغير بوده و البته شواهد و مستندات موجود هنوز نتوانسته راهکار موثر و قطعي براي پيشگيري، درمان و مقابله با آن دست پيدا کند و همين نشان دهنده علت برخي پيش بيني‌ها، برآوردها يا توصيه‌هايي است که امروز شايد با يافته‌هاي جديد، نادرست يا در اولويت بالاتر يا پايين‌تر، مهم‌تر يا کم‌اهميت‌تر از آغاز راه مقابله با اين بيماري به نظر برسد. چنانکه سازمان جهاني بهداشت و مراکز مديريت بيماري‌هاي واگير بسياري از کشورها در هفته‌ها و ماه‌هاي نخست مواجهه با اين ويروس به دلايل گوناگون اعلام کردند که استفاده از ماسک فقط براي کادر درمان و افراد در معرض خطر و پرخطر توصيه مي‌شود و ساير افراد جامعه و جمعيت عادي، نيازي به استفاده از ماسک ندارند. شرايط امروز و تجربيات و شواهد فراهم آمده اما حاکي است استفاده از ماسک به صورت همگاني به ويژه در مرحله بازگشايي که موضوع در خانه ماندن محوريت و جامعيت و امکان تحقق حداکثري گذشته را ندارد در کنار رعايت ساير نکات بهداشت فردي و عمومي اهميت و ضرورتي اجتناب‌ناپذير دارد. مراکز تحقيقاتي و موسسات بين‌المللي سلامت از جمله سازمان بهداشت جهاني از دولت‌ها خواسته‌اند برنامه مدوني براي تشويق شهروندان خود براي استفاده از ماسک در مکان‌هاي عمومي تدوين کنند و همه مردم بايد از ماسک استفاده کنند زيرا اين وسيله مي‌تواند از انتقال و انتشار ويروس کرونا ممانعت کند و به کنترل و مهار بيماري کوويد 19 منجر شود. ويروس کرونا نه ضعيف شده و نه از بين رفته است و البته به زودي واکسن يا داروي قطعي هم نخواهد داشت لذا ضروري است در کنار ساير نکات بهداشت فردي و عمومي، هر فردي که از خانه خارج مي‌شود، ماسک بزند. بارها تاکيد شده که هر کسي از خانه بيرون مي‌آيد بايد ماسک داشته باشد اما بيشترين ضرورت استفاده از ماسک در مکان‌هاي سربسته و مکان‌هايي است که فاصله گذاري فيزيکي به درستي قابل رعايت نخواهد بود.

*اجباري شدن استفاده از ماسک

در پي پويش ملي استفاده همگاني از ماسک و فرهنگ‌سازي و اقناع افکار عمومي، موضوع اجباري شدن استفاده از ماسک و اعمال محدوديت براي افرادي که به هردليل همراهي لازم در استفاده از ماسک در مکان‌هاي عمومي را ندارند در دستور کار حاکميت قرار گرفته و از 15 تير 99 و 8 روز پس از کليد خوردن اين پويش همگاني، همه افراد، حتي افراد ظاهراً سالم و افرادي که به هر دليل از ماسک استفاده نمي‌کردند، ملزم به استفاده از ماسک هستند. بر اساس مصوبه ستاد ملي مقابله با کرونا، استفاده از ماسک در همه مکان‌هاي عمومي و محل‌هاي تجمع از 15 تير ماه 99 اجباري شده است.

عدم‌استفاده از ماسک‌هاي آلوده، پرهيز از قرار دادن ماسک زير بيني، عدم‌استفاده از ماسک‌هاي شل و گشاد، عدم‌لمس قسمت جلويي ماسک، اجتناب از برداشتن ماسک حين صحبت با ديگران، پرهيز از قرار دادن ماسک در محل دسترسي ديگران، شست‌وشوي دست‌ها قبل و بعد از لمس کردن ماسک، بررسي ماسک از نظر سلامت، استفاده از قسمت رنگي به سمت بيرون، قرار گرفتن قسمت فلزي روي بيني، پوشاندن کامل دهان، بيني و چانه، عدم‌فاصله بين صورت و ماسک، پرهيز از لمس کردن ماسک، برداشتن ماسک از قسمت بند آن، دور کردن ماسک از مقابل صورت و انداختن ماسک استفاده شده در سطل زباله بعد از قراردادن در کيسه پلاستيکي. توجه داشته باشيد که ماسک به هيچ‌وجه نبايد براي کودکان زير دو سال يا افرادي که هوشيار نيستند، استفاده شود.

انتهای پیام/